کد مطلب:31943 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

در مورد عالم برزخ و وقايع آن و عذاب قبر توضيحات مفصلي بدهيد.

عالم برزخ متوسط بين دنيا و آخرت است و برخي خصوصيات اين جهان را از قبيل محدوديت زماني داراست ولي در عين حال مربوط به عالم عقبي و اولين مرحله عالم ملكوت است. آيات و روايات متعددي گواه برآنست كهانسان مؤمن در عالم برزخ متنعم به نعمتهاي الهي است چنانكه در خبر است: القبر اما روضه من رياض الجنه و اما حفره من حفر النيران برزخ يا بوستاني از گلزار بهشت است و يا حفرهاي از گودالهاي آتش.

و نيز روايات زيادي صراحت دارد كه اعمال انسان در قبر با او همراهند و پشتيبان يا عذاب دهنده اويند تا در قيامت بر خداوند عرضه شوند. البته برخي از مؤمنين نيز در قبر معذبند و اين عذاب كفاره گناهانشان خواهد بود تا در قيامت وارد بهشت گردند.

نكته ديگر آن كه آنچه در قبر مورد سؤال است نوعاً اعتقادات انسان ميباشد ولي بررسي تفصيلي اعمال مربوط به قيامت است.

براي آگاهي بيشتر ر. ك: 1- حيات برزخي، علي محمداسدي 2- عالم برزخ در چند قدمي ما، محمدي اشتهاردي 3- سياحت غرب، نجفي قوچاني 4- معاد شناسي، آيتاللَّه طهراني

در رابطه با مسأله فشار و عذاب قبر ابتدا بايد مفهوم واقعي آن را شناخت و سپس فلسفه آن را كاويد. دقت در متون ديني به اين نكته راهبر است كه مقصود از فشار قبر اين نيست كه در اين قبور خاكي محسوس- كه جزئي از عالم ماده است- فشاري بر بدن مادي انسان ها وارد ميشود. بلكه مقصود از قبر در بسياري از روايات عالم برزخ است و مقصود از فشار عذاب خاصي است كه انسان درآن عالم متناسب با كنشهاي خود ميبيند. در رابطه با فلسفه اين عذابها بايد گفت: سراي آخرت- كه اولين مرتبه آن عالم برزخ است- منشأ ظهور ملكات و تجسم اعمال آدمي است. آن جهان هر كس با سرمايه اعتقاد و عمل و كردار دنيايي خويش زيست ميكند. اعتقادات ملكات و اعمال صحيحه و فاضله حقايقي نوراني هستند كه چهره ملكوتيشان نعمات گوناگون بهشتي است. در مقابل پندارها و كنشهاي باطل و ملكات رذيله حقايقي ظلماني و نارياند كه باطن و ملكوتشان عذابها و فشارهاي دوزخي هستند. همين كه آدمي از اين جهان رخت بربست با همان سرمايهاي كه اندوخته زندگي خواهد كرد و در دوزخ سيئات يا نعيم حسنات قرار خواهد گرفت. از طرف ديگر عذاب قبر (عالم برزخ) براي برخي از مؤمنان مبتلا به بعضي معاصي نعمت است زيرا مدتي متناسب با كميت و كيفيت گناه در عذابند و هرگاه ميزان لازم از عذاب را چشيدند از آن خارج گشته و با لطف خداي سبحان آمادگي ورود به بهشت را مييابند. صدوق ميگويد: علت فشار و عذاب قبر چه بسا كفاره گناهاني است كه وي در دنيا مرتكب شده و گرفتاريهاي دنيوي و مرض ها و سختي جان سپردن نتوانسته كفاره كامل گناهان باشد.

برخي از آيات و روايات نشانگر زمانمند بودن عالم برزخ است. اما اينكه افراد نسبت به گذر زمان چه احساسي دارند بستگي به جايگاه و موقعيتشان دارد. يعني آنان كه در نعيمند زمانهاي طولاني بر ايشان چندان محسوس نيست و اهل عذاب زمان اندك بر ايشان بسيار طولاني مينمايد.

قبل از توضيح پيرامون وضعيت قبر توجه به يك نكته ضروري است. مقصود از قبر تنها حفرهاي كه آدمي را در آن دفن ميكنند نيست بلكه فضا و محيط جديدي است كه آدمي با مرگ وارد آن ميشود. شبيه آن كه آدمي به خواب رفته و در حالي كه بدنش در بستر است، اما روح او در جاي ديگري سير ميكند. با فرا رسيدن مرگ، آدمي وارد عالم برزخ ميشود و تا زمان برپايي قيامت در عالم برزخ ميماند.در برزخ، برخي در عذابند و برخي ديگر در نعمت. برخي آزادند و برخي در بند. برخي در نزد خداوند روزي ميخورند (مانند شهدا) و برخي نيز از انواع عذابها ميچشند در قبر (به معنايي كه گفته شد)، از تمامي اعمال و عقايد آدمي، سؤال و بازخواست خواهد شد و دو فرشته الهي براي پرسش از او نزد او خواهند آمد.

البته پاسخهاي برزخي در حد دانستهها نيست، بلكه آدمي پاسخهايي ميدهد كه ملكه او شده و در وجود او رسوخ كرده است. از اين رو در روايات آمده است: قبر، يا بوستاني از گلزار بهشت است و يا حفرهاي از گودالهاي آتش دوزخ.